Geschiedenis van Heemstede
Ontstaan in de middeleeuwen
Heemstede is een bestuurlijke eenheid sinds het einde van de 13de eeuw. Rond 1290 vestigde een lid van de adellijke familie Van Holy uit de omgeving van Vlaardingen zich aan het Spaarne. Op de plaats die we nu nog Het Oude Slot noemen bouwde hij een kasteel en hij werd door graaf Floris V met de ambachtsheerlijkheid Heemstede beleend. Het gebied werd nog wat uitgebreid met schenkingen en door aankopen van grond. En zo strekte de heerlijkheid Heemstede zich uit van De Hout in het noorden tot en met Bennebroek in het zuiden. Het slot buiten de muren van Haarlem maakte het waarschijnlijk aantrekkelijk om zich in de buurt te vestigen en er ontstond een dorpskern rondom het kerkplein, het huidige Wilhelminaplein. Middelpunt was de in 1345 gebouwde Mariakapel.
In 1466 scheidde een deel van Heemstede zich af als de afzonderlijke heerlijkheid Berkenrode, ten westen van de Herenweg. (Pas in 1857 kwam Berkenrode weer definitief bij Heemstede.) In 1494 telde de heerlijkheid Heemstede 65 ‘haardsteden’ met in totaal naar schatting 200 à 250 inwoners.
In de loop der tijden waren er vele ambachtsheren. Soms erfde een zoon of ander familielid de heerlijkheid, vaak ook werd de titel van ambachtsheer plus alle daarbij behorende gronden en rechten gewoon verkocht.
Van groot belang voor Heemstede was ambachtsheer Adriaan Pauw (1585-1653), die de heerlijkheid in 1620 kocht.
Heemstede 1627 (bron iLibrariana)
Bron: Historische Vereniging Heemstede Bennebroek (HVHB)
Zie ook CANON van Heemstede (en Bennebroek)